Współczynnik inbredu
Współczynnik inbredu określa homozygotyczność psa, czyli proporcje genów homozygotycznych do całego genotypu.
Zacznijmy od początku - każdy pies dziedziczy geny po swoich rodzicach, jeden zestaw chromosomów od ojca i jeden od matki. Czyli 50% genów pochodzi od ojca i 50% od matki. Ponieważ rodzice tak samo otrzymali dziedzictwo genowe od swoich rodziców, po 25% genów w każdym psie pochodzi od dziadków.
Kiedy dojdziemy do 10 pokoleń wstecz, udział każdego z 1024 przodków powinien teoretycznie wynosić 0.1%.
Teoretycznie, bo przy założeniu że każdy przodek występuje w rodowodzie tylko raz. Jednak zazwyczaj, w drzewie rodowodowym psa jest ok. 100-200 przodków którzy powtarzają się po wielokroć.
Aby obliczyć udział danego przodka w genotypie psa, należy pomnożyć ilość razy jaką się pojawia w rodowodzie w danym pokoleniu, przez współczynnik charakterystyczny dla danego pokolenia, a następnie dodać do siebie udziały obliczone dla poszczególnych pokoleń.
Udział procentowy przodka w genotypie psa
Pokolenie |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Udział % |
50 |
25 |
12.5 |
6.25 |
3.125 |
1.563 |
0.781 |
0.391 |
0.195 |
0.098 |
Współczynnik inbredu to podsumowanie udziału wszystkich wspólnych przodków. Aby go obliczyć potrzebne jest drzewo rodowodowe do 10 pokolenia i dużo czasu, lub odpowiedni program komputerowy, który wykona to za nas (np. CompuPed, BreederAssistant - patrz software). Po raz pierwszy zaproponował jego użycie S. Wright w 1922, oznaczając go literą F. Obecnie hodowcy częściej używają oznaczenia IC lub COI. Współczynnik może się wahać od 0 do 1 (lub 0% do 100%). Oznacza on prawdopodobieństwo z jakim wystąpią dwa identyczne allele tego samego genu - czyli homozygotyczność (pod wzgl. jakiejś cechy).
IC
jest funkcją liczby i nr pokolenia występowania przodków w rodowodzie. Nie zależy jednak od stopnia zinbredowania rodziców. IC może być niskie jeśli skrzyżowaliśmy 2 silnie zinbredowane osobniki, które nie mają wspólnych przodków. W odwrotnej sytuacji, wysokie IC otrzymamy skrzyżowawszy 2 osobniki nie spokrewnione blisko, ale mające wielu wspólnych przodków w dalszych pokoleniach.
Warto też wspomnieć, że obliczenie IC dla pierwszych kilku pokoleń nie jest miarodajne. Brak powtórzonych tu przodków nie gwarantuje, że nie pojawią się oni w dużych ilościach w dalszych pokoleniach.
Informacja o wielkości współczynnika jest więc dość istotna dla hodowców, zwłaszcza przy planowaniu miotów.