Budowa szczęk i układ pokarmowy, wiele nam mówią o potrzebach żywieniowych i sposobie trawienia. Zacznijmy od szczęk – pies nie jest w stanie wykonywać zębami ruchów poziomych, nie jest więc w stanie rozdrabniać pokarmu tak jak my. Ruchy psiej szczęki odbywają się tylko w pionie, co oznacza że pies potrafi gryźć, szarpać i połykać pokarm, ale nie przeżuwać czy rozdrabniać.
W ślinie psa nie ma amylazy – enzymu który rozkłada węglowodany, ani żadnych innych enzymów. Jedyną funkcją śliny jest nawilżenie pokarmu, aby łatwiej przeszedł do żołądka.
Układ pokarmowy jest bardzo krótki, ok. 80% procesu trawienia odbywa się w żołądku, który również magazynuje pokarm. Pełny żołądek może ważyć do 50% wagi psa. Aby wypełnić żołądek (dorosłego) psa, musiałby zjeść 4-5% wagi swojego ciała. Gdy żołądek jest pusty, kurczy się.
Na ściankach żołądka znajdują się kosmki, które dotykane przez pokarm od wewnątrz, zaczynają wydzielać enzymy żołądkowe. Jeśli w żołądku znajduje się sucha karma, nie wypełnia ona żołądka i produkcja enzymów nie jest uruchamiana, lub nie jest uruchamiana w pełni, a pH jest ok. 3-4. Prawidłowe pH żołądka psa powinno wynosić 1, wtedy organizm jest w stanie poradzić sobie z bakteriami, z trawieniem dużych kawałków mięsa i kości. Takie pH mają psy żywione surowym pokarmem. Proces trawienia naturalnego pokarmu (surowe mięso, kości) trwa ok. 24 godzin, trawienie suchej karmy trwa dużo dłużej. U psów, wątroba nie pracuje w tym samym czasie co żołądek. Jeśli trwa proces trawienia – a u psów karmionych 2-3 razy dziennie, trwa cały czas, wątroba nie ma kiedy się „włączyć” i rozłożyć tłuszcze na energię. Przy pełnym żołądku mniejsze jest ryzyko skrętu, gdyż najedzony pies ma mniejszą tendencję do biegania, a w jamie brzusznej nie ma miejsca, aby żołądek mógł się przekręcić.
Mięso trawione jest w żołądku, warzywa i owoce w jelitach. Pies nie jest w stanie strawić celulozy w komórkach roślinnych, więc ta cześć posiłku powinna być dostarczona w stanie maksymalnie roztartym. W naturze pies/wilk je rośliny, pozyskując je głównie z żołądków roślinożerców, gdzie są już wstępnie strawione.
Barf a sucha karma
Jedyną zaletą suchej karmy jest łatwość jej podawania, ale rozszerzmy temat i porównajmy 2 sposoby żywienia – suchym pokarmem i barfem (surowe mięso, kości, warzywa i owoce).
- Brak amylazy w ślinie powoduje, że pozostawione na zębach okruszki z suchej karmy nie są rozkładane. Nieczyszczone zęby zaczynają pokrywać się kamieniem nazębnym, dochodzi do chorób dziąseł, a stamtąd bakterie mają łatwą drogę do układu krwionośnego, przedostając się do reszty organizmu. Mięso i kości nie pozostawiają resztek, a gryzienie kości dodatkowo pozwala oczyścić zęby, pies nie ma nieprzyjemnego zapachu z pyska.
- Jeśli w suchej karmie brakuje jakiegoś składnika (lub jest w złych proporcjach), to brakuje go w każdym posiłku psa ! Zaletą barfa jest różnorodność, podajemy różne rodzaje mięsa, warzyw i owoców. Dieta jest bilansowana w trybie np. tygodnia, a nie każdego posiłku.
- Głównym składnikiem suchych karm są zboża. Białko zwierzęce jest 6 razy lepiej przyswajalne przez psa niż roślinne. Jeśli więc zawartość białka w karmie jest odpowiednia, to i tak nie jest ono w pełni przyswajane przez psa. Dodatkowo zawiera niepotrzebne dla psa węglowodany, których trawienie obciąża jelita i podnosi ciśnienie krwi.
- Surowe mięso zawiera ok. 60% wody, sucha karma wcale. To oznacza że pies karmiony suchym pokarmem będzie pił więcej wody, rozcieńczając i tak słabe enzymy żołądkowe. Oznacza to również, że aby był w pełni najedzony, musiałby zjeść o wiele więcej niż potrzebuje. Posiłki naturalne są większe objętościowo, co sprawia że pies czuje się naprawdę syty.
- Naturalny pokarm jest prawie w całości przyswajalny, więc odchody psów żywionych barfem są mniejsze niż na suchej karmie. Kupki są również bardziej zwarte i naturalnie oczyszczają gruczoły około odbytowe. Rozkładają się na zewnątrz w ciągu 1-2 dni.
- Pies ma naturalną potrzebę darcia, szarpania, gryzienia. Doskonale spełnia tę potrzebę w trakcie posiłku z kością czy mięsem. Żywiąc się suchą karmą, pies będzie ją spełniał na sofie właściciela J
- Pies żywiony mięsem na niskie pH żołądka, dzięki czemu może bezkarnie pić wodę z kałuży, czy zjeść nieświeże mięso, jego żołądek poradzi sobie z bakteriami. Pies na suchym pokarmie nie ma takiej odporności.
- Podczas gryzienia kości, następuje stymulacja nosa, ale również mózgu. Pies musi wymyśleć jak kość obgryźć, jak dobrać się do szpiku, jak najwygodniej ją trzymać. Sucha karma nie stymuluje psa.
- Pomimo składu podanego na opakowaniu suchej karmy, człowiek tak naprawdę nie wie co ona zawiera. Podając naturalny pokarm, kontrolujemy to, co pies je.
Inne zalety diety barf to: mocna pigmentacja, zdrowa sierść, brak alergii, zdrowa trzustka i nerki, większa odporność, więcej siły i energii, zmniejszenie zachowań agresywnych lub lękowych (zawarty w mięsie tryptofan zwiększa poziom serotoniny – hormonu „szczęścia”).
Żywienie a zachowanie
U psów dzieje się podobnie, a ponieważ na suchej karmie praktycznie nigdy żołądek nie jest pełen, pies może być bardziej pobudzony i nadaktywny. Innym aspektem są zachowania, które w naturze pies wykorzystałby w trakcie polowania. Namierzanie ofiary, pogoń, schwytanie, gryzienie… To wszystko są naturalne zachowania drapieżnika, jakim jest nasz Azorek. W naturze królik nie kładł się przed nim gotowy do zjedzenia, trzeba się było nieźle napracować, a upolowanie posiłku zabierało zwierzęciu od 10 do 20 godzin. Obecnie pies dostaje miskę pod nos, ale zachowania charakterystyczne dla drapieżnika pozostały i musi je gdzieś zużytkować. Zazwyczaj sposób wybrany przez psa nie jest akceptowany przez człowieka – gonienie rowerów czy samochodów, gryzienie przedmiotów w domu, namierzanie przechodniów za ogrodzeniem…
Proponujemy inny sposób karmienia psa, przypominający ten naturalny. Zamiast podawać mięso do miski, pochowajmy je w ogrodzie, aby pies je sam znalazł (upolował). Można dodatkowo ułożyć ścieżki zapachowe w ogrodzie i na ich końcu schować posiłek (kawałek mięsa wrzucamy do butelki, zalewamy ciepłą wodą, potrząsamy i odstawiamy na kilkanaście minut, potem wylewamy wodę tworząc ścieżki). Inne sposoby to ukrycie kości w pudełku tekturowym lub koszyku, na które położymy zabawki psa. Aby dostać się do jedzenia, będzie musiał wyjąć przedmioty z pudełka. Duże kości z których pies obgryzł główki stawów i wyjadł szpik, możemy użyć jako naturalny Kong – wepchnąć do środka mielone mięso lub warzywa z tłuszczem, zamrozić i podać psu mrożone, będzie mieć zajęcie co najmniej na godzinę.
Wszystkie sposoby karmienia w których pies wykorzysta nos i mózg, sprawią że będzie bardziej spełniony i spokojniejszy.
Braki różnych składników w żywieniu, również przekładają się na zachowanie, np. brak wapnia może powodować nerwowość, a u suk karmiących odrzucenie szczeniąt.
Tajemnice suchej karmy
Czytając skład na opakowaniu myślisz że wiesz co jest w środku? Nic bardziej mylnego !
- Etykieta karmy jest ważna 5 lat, nawet jeśli producent zmienił jej skład, może używać nieaktualnych etykiet legalnie.
- Na opakowaniach <10 kg, nie trzeba podawać pełnego składu produktu.
- Jeśli ostatni producent nie dodał do produktu konserwantów, to może umieścić na opakowaniu informację „nie zawiera konserwantów”, ale to nie znaczy że ich tam nie ma. To tylko oznacza że końcowy producent ich nie dodał, ale mógł to zrobić dostawca półproduktów, czyli np., mięso dodane do karmy mogło już zawierać konserwanty, ale na opakowaniu tego nie przeczytamy.
- Gwarantowana wartość odżywcza czy energetyczna ma normę +/- 500% - o tyle może się (legalnie) różnić od tej podanej na opakowaniu.
- Deklarowana zawartość składników, dotyczy karmy przed ugotowaniem/pieczeniem. Co to oznacza? Ponieważ mięso to głównie woda, po jej odparowaniu w trakcie obróbki termicznej, trzeba czymś uzupełnić wagę produktu.
|
Przed gotowaniem |
Po gotowaniu |
||
|
waga g |
białko % |
waga g |
białko % |
mięso |
600 |
60% |
231 |
23% |
mączka kostna |
160 |
16% |
308 |
31% |
kukurydza |
140 |
14% |
269 |
37% |
dodatki |
100 |
10% |
192 |
19% |
Jak widac ilość % białka mięsnego drastycznie spada po obróbce termicznej. Procentowo najwięcej zostaje kukurydzy. Ten przykład jest dość optymistyczny, większość karm ma deklarowaną zawartość mięsa ok 20%.
- Aby umieścić faktyczny, końcowy skład na opakowaniu, trzeba mieć specjalne zezwolenie, gdyż jest to odstępstwo od przepisu !
- Suche karmy mogą zawierać konserwanty, których rakotwórcze działanie jest potwierdzone badaniami i które są zabronione w żywności dla ludzi. Lista jest długa, ale te najgroźniejsze to: BHA, BHT, E320, E321, E324.
- Mięso w karmie, to zazwyczaj mączka z kurczaka, czyli tak naprawdę to, co nie da się sprzedać, czyli pióra, grzebienie i dzioby. O tym czy w karmie jest mięso czy pióra, najlepiej sprawdzić patrząc na ilość popiołu w składzie. Do 3% - mączka może być z całego kurczaka, powyżej 3% - mączka jest robiona z odpadów.
Sztuczki słowne, czyli co oznaczają określenia :
Zawiera kurczaka = zawiera 4% kurczaka (np. pióra)
Z kurczakiem = 4 -14 % kurczaka (np. pióra)
Rich In chicken = 14 - 26% kurczaka (np. pióra)
Paste of chicken = 26 – 100% kurczaka (np. pióra)
Made of chicken = 100% kurczaka (np. pióra) Made of chicken meat – zawiera faktyczne mięso z kurczaka
Jak prawidłowo żywić barfem.
Zmiana karmy .
Jeśli chcemy zmienić sposób żywienia z suchej karmy na barf, zaczynamy od mielonych żołądków, wołowych lub baranich (dla alergików). Ten etap powinien trwać od tygodnia do dwu tygodni. Pozwoli to obniżyć pH żołądka do 1, oraz wspomóc go w produkcji enzymów żołądkowych, dostarczając je z zewnątrz, aby żołądek był w stanie poradzić sobie z kośćmi i dużymi kawałkami mięsa.
Po tym etapie, możemy rozpocząć normalne żywienie.
Ile razy karmić?
Pokarm spędza w żołądku do 24 godzin zanim zostanie strawiony. Potem wątroba powinna mieć czas się uaktywnić, pracuje intensywnie, ale krótko, spalając tłuszcz na energię. Przy częstym karmieniu, wątroba nie ma kiedy się „włączyć”. Naturalne więc dla psa jest jedzenie rzadziej, ale więcej.
Szczenięta do 6 miesiąca karmimy 2-3 razy dziennie.
Psy powyżej 6 miesiąca – 1 raz dziennie.
W zasadzie karmienie powinno być w odstępach 27-28 godzin (24 godziny na trawienie w żołądku i 4 godziny na pracę wątroby), czyli daje to 6 posiłków w ciągu 7 dni.
Powyżej 2 roku – 3-4 posiłki w tygodniu, podając 10-15% wagi ciała na posiłek.
Co podajemy do jedzenia?
Wszystko to, co pies jadłby w naturze. Mięso, kości mięsne, tłuszcz, warzywa i owoce.
Najlepsze źródło białka to w kolejności: jajka, łosoś, kurczak i reszta drobiu, baranina, wołowina. Z różnych rodzajów mięsa składamy zwierzę: np. głowa z cielaka, tułów wołowy, skrzydełka kacze, nogi indycze…
Warzywa i owoce – tu zasada jest taka, że podajemy to co jest ponad ziemią i zielone. Oczywiście musi być zmielone na papkę (sokowirówka), bo inaczej pies tego nie strawi. W naturze pozyskuje rośliny zjadając żołądek roślinożercy, więc są już nadtrawione.
Do tego wszystkiego dodajemy witaminy, minerały, olej lniany i błonnik.
Ile?
Szczenię powinno jeść 2-3 razy dziennie do 6 miesiąca życia. Dawka dzienna to 10% wagi ciała psa na (przy wadze 10 kg – 1 kg posiłku dziennie, przy wadze 25 kg - 2,5 kg posiłku dziennie). Od 6 do 12 miesiąca (duże rasy do 18 m-ca) –5% wagi ciała na dobę. Po 1 (1,5) roku - 2% wagi ciała w 1 posiłku dziennie.
Proporcje
Od 3 tyg. Do 1 roku:
50% - mięso z kością i chrząską
30% - żołądki (od 6 tyg)
10% - podroby
10% - mięsa
Dodatkowo:
15-20% - warzyw I owoców (nie wliczamy ich do ogólnego bilansu, bo nie tuczą, 2/3 warzyw 1/3 owoców)
Powyżej 1 roku (1,5 duże rasy)
35% - mięsa z chrząstką I kości mięsnych
15% - żołądków
20% - mięsa
10% - podrobów
Dodatkowo:
15-20% - warzyw I owoców (2/3 warzyw, 1/3 owoców)
Olej lniany – 1 łyżka na 10kg wagi/dobę
Kości mięsne = szyje z indyka, kurczaka, strusia, żeberka wołowe, kolanka cielęce…
Plan żywienia – przykłady
Szczeniak, 5 kg wagi, proporcje na tydzień
10% wagi = 0,5 kg posiłku na dobę = 3,5 kg na tydzień, w tym:
1,75 kg – mięso z kością i chrząstką
1 kg – żołądki
0,35kg - podroby
0,35 kg – mięso
0,75kg – warzywa i owoce
Szczeniak, 10 kg wagi, proporcje na 1 tydzień.
10% wagi = 1 kg posiłku na dobę = 7 kg na tydzień, w tym:
3,5kg – mięso z kością i chrząstką
2kg – żołądki
1kg - podroby
1 kg – mięso
1,5kg – warzywa i owoce
Pies dorosły, 15 kg wagi, proporcje na tydzień
2% wagi = 0,3 kg posiłku na dobę = 2,1 kg na tydzień, w tym:
0,7kg – żołądki
0,7kg – mięso z chrząstką lub kości mięsne
0,4kg- mięso
0,2kg – podroby
0,4kg – warzywa i owoce
Pies dorosły, 30 kg wagi, proporcje na tydzień
2% wagi = 0,6 kg posiłku na dobę = 4,2 kg na tydzień, w tym:
1,5kg – żołądki
1,5kg – mięso z chrząstką lub kości mięsne
0,85kg- mięso
0,4kg – podroby
0,8kg – warzywa i owoce
Możemy opracować indywidualny plan żywienia dla twojego psa,w oparciu o gotowy barf, produkty fimy Primex. Napisz!
Materiał filmowy o produkcji suchej karmy. Uwaga, drastyczne sceny.